De herinrichting van het Mekelmeersche Veen

"Vroeger zat er zo'n vijf meter veen in de bodem", vertelt Remo. "Dat voedde het natuurgebied Mantingerzand en de waterhuishouding ervan. Nu is dat veenpakket verdwenen, en dat heeft geleid tot verdroging van het gebied. De herinrichting van het Mekelmeersche Veen is eigenlijk een hydrologische (waterhuishoudkundige) maatregel. Door water beter en langer vast te houden en ook het grondwaterpeil te verhogen, kunnen we de verdroging van het Natura2000-gebied Mantingerzand iets verminderen en ook bijdragen aan een natuurlijk graslandsysteem.” Bovendien draagt het project bij aan de verbetering van de hydrologie volgens het Natura2000-beheerplan. Hierin worden natuurdoelen voor een gebied geregeld.

Graslandsysteem

“Voorheen werd het gebied enkel voor agrarische doeleinden gebruikt en ook nu nog wordt het gebied verpacht. De herinrichting omvat verschillende belangrijke aspecten. Om een natuurlijk graslandlandsysteem te creëren, zijn er sloten gedempt en is er een slenk (een watergeul) gevormd om water langer vast te houden. Hierdoor ontstaat een meer bloemrijk grasland, wat gunstig is voor de biodiversiteit in het gebied.”

Ecologische verbindingszone

Een ander onderdeel is de ecologische verbindingszone tussen natuurgebieden Mantingerzand en Boswachterij Gees. Remo: “Dit zorgt ervoor dat dieren veilig over kunnen steken. Aangezien verschillende dieren zich op andere manieren verplaatsen, hebben we een droge en een wat nattere zone gecreëerd. Deze verbinding werkt ook weer door naar andere natuurgebieden in Drenthe, je versterkt hiermee het netwerk.” Dit sluit aan bij de doelen van het Natuurnetwerk Nederland (NNN), een belangrijke taak waar Prolander aan werkt.

Landbouw

Het vasthouden van water heeft ook voordelen voor de omgeving. Het draagt bij aan het verminderen van overlast tijdens piekbuien. In plaats van water af te voeren vanuit het gebied, wat soms kan leiden tot overvolle kanalen en moeilijkheden voor de landbouw en omgeving, zorgt het vasthouden van water voor een efficiëntere afwatering en vermindert het de kans op overbelasting. Dit komt zowel het gebied als de lokale gemeenschap ten goede.
Samen met het Waterschap Drents Overijsselse Delta heeft Prolander een toekomstbestendig gemaal geplaatst. Dit maakt dat agrariërs beter kunnen afwateren.

Pingo

“Er zijn ook nog andere belangrijke elementen in de herinrichting opgenomen”, aldus Remo. “Zo hebben we een oude pingo hersteld, een waardevol cultuurhistorisch element. Verder is er een nieuw wandelpad aangelegd zodat bezoekers en bewoners het gebied makkelijker kunnen ontdekken en beleven.”

Proces

“Dit soort projecten vergen veel tijd en samenwerking. Toen wij begonnen met de planvorming, is er een bewonersavond georganiseerd rondom het schetsontwerp. Dat was een drukbezochte avond. Ook zijn er vanuit de aannemer bijeenkomsten geweest voor de uitvoering van het project. Dit soort projecten vraagt veel van de omwonenden. Het is een langdurig proces en niet iedereen is het eens met de plannen. We doen ons best om alle belangen te verenigen, maar kunnen het niet altijd iedereen naar hun zin maken.”

Partners

“Er zijn veel partijen betrokken geweest in dit project, waaronder Natuurmonumenten, die als eigenaar ook het grootste deel van het gebied in beheer zal nemen. Ook de provincie, Staatsbosbeheer en het Waterschap Drents Overijsselse Delta waren betrokken. Het waterschap heeft een bijdrage geleverd voor het gemaal en de aanleg van een natuurvriendelijke oever. De gemeente speelde een rol als wegbeheerder en werkte samen met het projectteam om de overgang van de verbindingszone in de weg te faciliteren. Bovendien waren vertegenwoordigers van de landbouwsector betrokken, evenals agrariërs uit de omgeving om concrete zorgen en andere punten te bespreken. De samenwerking tussen al deze partners heeft erin geresulteerd dat de doelstellingen voor het project behaald zijn.”

Beheer

Prolander heeft voor de provincie en betrokken partners het gebied aangelegd. Het gebied is voor het grootste deel eigendom van Natuurmonumenten, die na een overgangsfase van twee jaar het gebied in beheer zal nemen. Het gemaal en de stuwen komen in beheer van het waterschap.

Mekelmeersche Veen

Remo: “Wij hebben het project altijd de Verlengde Middenraai genoemd. In de omgeving zorgde dat voor verwarring: ‘Bedoel je nu de weg, het kanaal of het gebied?’ Van oorsprong heette het gebied helemaal geen Verlengde Middenraai maar het Mekelmeersche Veen. Dus hebben we na de afsluiting van het project en de werkzaamheden gekozen om de oude naam weer in ere te herstellen."