Proefkades voor droge voeten in De Drie Polders

Het natuur- en waterbergingsgebied De Drie Polders wordt circa 180 hectare groot, en is één van de drie gebieden die de komende jaren worden ingericht. De twee proefkades horen bij een waterberging die in tijden van hoog water kan worden ingezet om wateroverlast in het Westerkwartier te voorkomen. Naar verwachting moet deze berging eens in de vijfentwintig jaar worden ingezet.

Impressie en onderzoek

Binnen het Projectbureau Zuidelijk Westerkwartier verzorgen vijf ingenieursbureaus de nodige onderzoeken, die zij vervolgens uitwerken naar concrete maatregelen. Dit gebeurt in opdracht van de provincie Groningen en het waterschap Noorderzijlvest, en aangestuurd door Prolander.

De twee proefkades zijn aangelegd om omwonenden een idee te geven van hoe de randen van het gebied eruit gaan zien. Daarnaast wordt aan de hand van de proefkades informatie verzameld over hoe deze randen zich vormen op een veenachtige, slappe ondergrond. Bart-Jan Prak (deelprojectleider Zuidelijk Westerkwartier) was vanuit Prolander betrokken bij de aanleg van de kades, en vertelt ons hier meer over: “Het projectbureau heeft vooraf berekend hoeveel grond en materiaal in theorie nodig is om de kades aan te leggen. Met de proefkades kunnen we toetsen of deze berekeningen in de praktijk kloppen.”

Kades in twee vormen

Het komende half jaar monitort het projectbureau hoe ver de kades zakken en wat er gebeurt met de ondergrond. De proefkades zijn expres aangelegd op de zwakste punten in De Drie Polders, en neergelegd in twee vormen. Eentje heeft stijlere hellingen (taluds), en de andere flauwere. Met meetapparatuur wordt onderzocht wat er in de loop van de tijd met de kades gebeurt. “Straks hebben we over beide kades informatie, en weten we welk type kade het meeste zakt. Op basis van die informatie kunnen we kiezen welke vorm het meest geschikt is,” legt Bart-Jan Prak uit.

De aanleg van de 80 meter lange proefkades duurde ongeveer drie dagen. De eerste reactie van omwonenden? ‘Best hoog, die kades’. Daar is Bart-Jan Prak het mee eens: “We hebben een halve meter grond extra op de kades gelegd. Dat noemen we een overhoogte. Als de kade uiteindelijk naar beneden zakt door het gewicht, verdwijnt die overhoogte weer.” De kades zijn nu ongeveer 1.50-1.80m hoog vanaf de grond. Als de grond is gezakt blijven er kades van 1.00-1.30m over. “Dat is een flink verschil: nu kijk je tegen de kades aan, maar straks kijk je er overheen!”

Duurzaam omgaan met grond

Binnen de gebiedsontwikkeling in het Zuidelijk Westerkwartier proberen we zo duurzaam mogelijk om te gaan met middelen en materialen. De twee proefkades in De Drie Polders zijn bijvoorbeeld aangelegd met grond uit een ander project in het Zuidelijk Westerkwartier: het Leekstermeer. “We hadden daar 10.000 kuub grond over,” vertelt Bart-Jan Prak, “die we op deze manier een nuttige nieuwe bestemming konden geven.” De grond van de proefkades kan na de onderzoeksperiode weer worden verwerkt in de echte kades van het waterbergingsgebied.

Planvorming en uitvoering

Over een paar maanden is specifieke informatie verzameld over de nodige overhoogte van de kades, de ideale vorm en over de beste grondsoorten om te gebruiken. Van daaruit worden plannen gemaakt voor de aanleg van de echte kades van de berging, die vanaf augustus en september 2019 worden aangelegd. “Als de waterberging af is kan vanaf eind 2020 1,1 miljoen kuub water geborgen worden in de polder waar nu de proefkades liggen,” vertelt Bart-Jan Prak. “In tijden van hoog water kunnen we daar tijdelijk heel veel water parkeren, zodat de waterstanden in de sloten en kanalen lager blijven en mensen droge voeten houden. Het is dus cruciaal dat de kades goed ontwikkeld worden, want ze moeten wel voldoen als de nood straks aan de man is en de waterberging moet worden ingezet.”

Verschillende graafmachines en andere voertuigen werkten mee aan de proefkades. RTV Noord deelde vorige week een video over de werkzaamheden.