Slimmer verdelen van grond in project Veenhuizen
Veenhuizen staat bekend om de gestichten en gevangenissen. Een groot deel van die gebouwen hebben inmiddels die functie verloren en er wordt naarstig gezocht naar herbestemming die past bij de status van cultureel erfgoed. Veel van de gronden en gebouwen in het gebied zijn in eigendom van het Rijk. Dat geldt ook voor de wegen, waterlopen, bruggen en duikers. De meeste wegen zijn formeel niet openbaar. De huidige eigendomssituatie past niet meer in deze tijd, is onpraktisch en leidt tot een inefficiënt beheer. De provincie heeft de landinrichtingscommissie Veenhuizen ingesteld om deze situatie te veranderen.
Door het opstellen van een Inrichtingsplan volgens de Wet Inrichting Landelijk Gebied (WILG) wordt het eigendom, beheer en onderhoud goed geregeld. Tevens wordt daarmee de openbaarheid van de wegen geregeld. Daarnaast heeft de landinrichtingscommissie de opdracht meegekregen om een integrale planmatige kavelruil op te zetten. Dat versterkt de landbouwstructuur voor de lokale boeren en zorgt voor minder landbouwverkeer door het dorp zelf. Het Rijk heeft toegezegd 20 ha agrarische gronden te willen verkopen.
Een bewogen geschiedenis: van gevangenissen tot particuliere landerijen
Veenhuizen is als gemeenschap ontstaan bij de veenontginning. Dat veranderde toen begin 19e eeuw vanuit de rijksoverheid er drie grote gestichten voor bedelaars, landlopers en wezen werden gebouwd. De bewoners van deze gestichten gingen onder meer in de omliggende landerijen aan het werk. In de decennia die volgden werden er in Veenhuizen meer gevangenen gehuisvest in plaats van arme mensen.
Het Rijk werd hierbij eigenaar van steeds meer grond in het gebied rondom het dorp. Sinds 1985 trekt het Rijk zich meer en meer terug uit het gebied. Daarmee komen de landbouwgrond én de opstallen weer in particuliere handen. Toch zijn de ministeries nog steeds een belangrijke speler; want niet alle grond is particulier en er zijn nog steeds detentiecentra.
De opgave
Er is in Veenhuizen in de loop van de tijd – sinds de terugtrekking van het Rijk – een onlogische eigendomssituatie ontstaan, zowel binnen als buiten de bebouwde kom (denk hierbij aan overhoekjes, bermen, kaden, wegen, paden, parkeervoorzieningen etc.). De huidige situatie zorgt daarmee voor een inefficiënte bedrijfsvoering en voor verwarring en irritaties over bijvoorbeeld het achterwege blijven van onderhoud.
De opgave is verbetering van de landbouwstructuur en het op orde brengen van eigendom, beheer en onderhoud in het buitengebied van Veenhuizen. Er is een oppervlakte van bijna 20 hectare Rijksgrond beschikbaar voor bedrijfsvergroting. Daarnaast wordt het kavelruilproces mogelijk gemaakt door een van de Veenhuizer boeren die zijn bedrijf heeft verkocht aan de provincie. In het inrichtingsplan zal precies worden beschreven welke wegen, waterlopen, landschapselementen e.d. van eigenaar verwisselen en wat de financiële gevolgen daarvan zijn. Daarnaast wordt bekeken of er ruimte is voor recreatieve voorzieningen zoals een nieuw fietspad.
Opdrachtgever en samenwerkingspartners
Provincie Drenthe is opdrachtgever. Prolander werkt bij de uitvoering van het project samen met het Rijksvastgoedbedrijf, Gemeente Noorderveld, Waterschap Noorderzijlvest, LTO-Noord en het Kadaster.
Rol van Prolander
Prolander is verantwoordelijk voor het project- en procesmanagement, begeleiden van de kavelruil, communicatie en het secretariaat van de landinrichtingscommissie.
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met projectleider Maurijn Oude Essink, tel: 0592-365223 of via M.OudeEssink@prolander.nl.