Gebiedsontwikkeling Zuidelijk Westerkwartier
Het Zuidelijk Westerkwartier (ZWK) is één van de laatste overgebleven kleinschalige landschappen van Nederland. Prolander werkt hier -in opdracht van de provincie Groningen en waterschap Noorderzijlvest- samen met gebiedspartners, inwoners en ondernemers aan natuurontwikkeling en de inrichting van waterbergingsgebieden. In het project worden ook maatregelen genomen om de waterkwaliteit, recreatie, landbouw, landschapsherstel en leefbaarheid te verbeteren. Het coulisselandschap met houtsingels die de percelen scheiden, zijn karakteristiek voor deze omgeving. Inwoners en recreanten genieten van vele fiets- en wandelroutes. In het ZWK zijn veel dieren te vinden zoals de eekhoorn en de boomklever. Ook de otter is sinds lange tijd weer terug is in het gebied. De afgelopen jaren is er hard gewerkt aan het opstellen en uitwerken van de inrichtingsplannen, en sinds 2019 worden de eerste deelprojecten uitgevoerd. In 2021 zijn de eerste twee natuur- en waterbergingsgebieden gereed, en de planning is om in 2027 alle gebieden te hebben ingericht. Bewoners en recreanten kunnen dan genieten van een uniek en toekomstbestendig natuurgebied met ruimte voor water(berging).
Natuur- en wateropgaven combineren
Voor het Zuidelijk Westerkwartier sprak de provincie Groningen de ambitie uit dat het Natuur Netwerk Nederland (NNN) -voor dit gebied ongeveer 2.800 hectare- in 2027 gerealiseerd is. Door versnippering van het gebied vermindert namelijk ook de biodiversiteit in de provincie. Om dit te herstellen dient het natuurnetwerk weer met elkaar verbonden te worden. Daarnaast zijn er verschillende waterdoelen gesteld, zoals de Kader Richtlijn Water (KRW), het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) en Droge Voeten 2050. Door klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling neemt de kans op wateroverlast in het ZWK toe. Om problemen te voorkomen, moet de waterhuishouding in het gebied op orde zijn. Dit betekent concreet dat ongeveer 900 hectare (landbouw)grond ingericht moet worden voor natuur en waterberging. Deze ontwikkelingen dragen bij aan een toekomstbestendig en gevarieerd landschap dat de (be)leefbaarheid van het gebied stimuleert. In opdracht van de provincie Groningen en waterschap Noorderzijlvest werkt Prolander sinds 2015 aan een integrale gebiedsaanpak, waarbij deze verschillende natuur- en wateropgaven gecombineerd worden.
Werk in uitvoering in De Drie Polders (zomer 2020)
Belangrijke samenwerking met gebiedspartners
Om de opgaven van het gebied goed in beeld te krijgen en in uitvoering te brengen, werkt Prolander samen met vele gebiedspartners: provincie Groningen, waterschap Noorderzijlvest, LTO Noord, Staatsbosbeheer, Collectief Groningen West, Ondernemersvereniging Toerisme Westerkwartier, gemeente Westerkwartier, Wetterskip Fryslân en Stichting Het Groninger Landschap. Om deze samenwerking optimaal te benutten, is er in 2015 een bestuurlijke gebiedscommissie samengesteld. In deze adviserende commissie zitten opdrachtgevers provincie Groningen en waterschap Noorderzijlvest, en vertegenwoordigers van alle gebiedspartners. Zij brengt op basis van onderzoek en overleg advies uit aan Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen en het Dagelijks Bestuur van waterschap Noorderzijlvest over de inrichtingsopgaven en maatregelen, het in te zetten instrumentarium en de financiering.
Naast de gebiedscommissie stelt Prolander ook verschillende project- en werkgroepen samen. Per deelproject in het ZWK kijkt Prolander -in afstemming met haar opdrachtgevers- welke personen nodig zijn in de project- en werkgroepen, om de opgaven goed in beeld te krijgen en uiteindelijk in uitvoering te brengen.
Continue verbinding met de streek
Prolander zorgt voor een intensieve en goede samenwerking met de streek. Beleidsdoelen en opgaven combineren we met wensen uit de omgeving tijdens schetssessies. Deze werken we samen met gebiedspartners, grondeigenaren en belanghebbenden uit in uitvoerbare plannen. Wanneer de plannen -met de wensen en doelen- van het gebied zijn opgesteld worden deze teruggekoppeld in streekbijeenkomsten. Hiervoor worden alle bewoners er grondeigenaren uit het gebied uitgenodigd. Wanneer het over privébelangen gaat organiseert Prolander keukentafelgesprekken met de personen in kwestie. Naar aanleiding van deze bijeenkomsten en schetssessies stelt de gebiedscommissie dan een advies op voor de provincie Groningen en waterschap Noorderzijlvest. Onderzoeken naar vastgestelde plannen en adviezen worden continu gedeeld met betrokkenen in de streek, zodat zij gedurende het hele project betrokken blijven bij de ontwikkelingen.
Rol van Prolander
Prolander creëert de juiste omstandigheden om de gestelde natuur- en waterdoelen te behalen, en om de recreatie, landbouw, landschapsherstel en leefbaarheid in het ZWK te verbeteren. 
Daarbij zijn wij verantwoordelijk voor het project- en procesmanagement. Wij leveren de secretaris van de gebiedscommissie aan, leiden project- en werkgroepen, stemmen maandelijks de ontwikkelingen af met de opdrachtgevers en zorgen ervoor dat de streek voortdurend betrokken en op de hoogte blijft. Daarnaast leveren we inbreng van specialistische kennis op het gebied van onder andere natuur, water, ruimtelijke kwaliteit en Geografische Informatiesystemen (GIS). Ook werken we aan het duurzaam beschikbaar krijgen van gronden, het opstellen van contracten en het begeleiden van de uitvoering.
Meer informatie
Benieuwd naar de huidige ontwikkelingen en stand van zaken in het Zuidelijk Westerkwartier? Geef u op voor de nieuwsbrief, bekijk de projectwebsite www.zuidelijkwesterkwartier.nl, en/of volg het project op Twitter via ProjectZWK.
Heeft u nog vragen en/of opmerkingen voor het gebiedsproces? Neem dan contact op met projectleider ErnstJan Cornelius van Prolander: 0592-365049 of e.cornelius@prolander.nl